GHS
Międzynarodowe, ujednolicone podejście do klasyfikacji i oznakowania chemikaliów reprezentuje GHS (Global Harmonised System), czyli Globalnie Ujednolicony System Klasyfikacji i Oznakowania. System ten zawiera ujednolicone kryteria klasyfikacji substancji i mieszanin pod względem stwarzanych przez nie zagrożeń dla zdrowia człowieka i środowiska oraz wymagania dotyczące informowania o zagrożeniu w postaci – etykiet ostrzegawczych oraz kart charakterystyki. Podstawy do opracowania Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania wywodzą się z mandatu do opracowania globalnie zharmonizowanego systemu klasyfikacji i oznakowania chemikaliów, który został nadany na Konferencji Narodów Zjednoczonych nt. Środowiska i Rozwoju w 1992 roku (Rio de Janeiro). System GHS przyjęty został na Szczycie Narodów Zjednoczonych dotyczącym Zrównoważonego Rozwoju (w Johanesburgu w 2002 roku).
We Wspólnocie system GHS został wdrożony za pomocą rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1272/2008 (rozporządzenie CLP). Rozporządzenie to zastąpiło dyrektywę Rady 67/548/EWG z dnia 27 czerwca 1967 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i oznakowania substancji niebezpiecznych oraz dyrektywę 1999/45/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 maja 1999 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i oznakowania preparatów niebezpiecznych. Kryteria klasyfikacji substancji i mieszanin chemicznych oraz zasady ich oznakowania, zgodnie zasadami GHS, zostały opublikowane po raz pierwszy w 2003 r. w tzw „Fioletowej Księdze”. „Fioletowa księga” jest dokumentem, który jest uaktualniany, biorąc pod uwagę wyniki prac pod-komitetu ds. Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania działającego przy ONZ, raz na dwa lata.
„Fioletowa Księga” GHS (Rev.9) (2021)
UN Manual of Tests and Criteria
Więcej informacji na temat Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania znajduje się na stronach internetowych Organizacji Narodów Zjednoczonych pod następującym adresem: http://www.unece.org.
Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania charakteryzuje się systemem blokowym (building block approach). Zgodnie z zasadami systemu blokowego, państwa wdrażając GHS mogą zdecydować się na przyjęcie wszystkich klas/kategorii zagrożeń lub mogą niektórych kategorii zagrożeń nie wdrażać. Jeżeli zdecydują się na przyjęcie danej kategorii zagrożeń, wtedy nie mogą już nic zmieniać w danej kategorii zagrożenia (nie mogą zmieniać kryteriów klasyfikacji ani elementów oznakowania związanych z dana kategorią zagrożenia). Unia Europejska wdrażając GHS za pomocą rozporządzenia nr 1272/2008 zdecydowała się na zastosowanie systemu blokowego w stosunku do niektórych kategorii zagrożeń. Poniżej w tabeli przedstawiono różnice w kryteriach klasyfikacji i elementach oznakowania pomiędzy GHS a rozporządzeniem nr 1272/2008.
Kategorie zagrożenia uwzględnione w GHS ONZ, ale nieuwzględnione w CLP | ||
Klasyfikacje ze względu na zagrożenia | Kategorie zagrożenia zgodne z GHS ONZ nieuwzględnione w CLP | Uwagi |
Substancje ciekłe łatwopalne | Kat. 4 | Substancje ciekłe łatwopalne o temperaturze zapłonu ≤ 93ºC są stosowane do celów klasyfikacji w klasie zagrożenia wyroby aerozolowe |
Toksyczność ostra | Kat. 5 | |
Działanie żrące / drażniące na skórę | Kat. 3 | Środek łagodnie drażniący skórę |
Poważne uszkodzenie oczu / działanie drażniące na oczy | Kat. 2B | Kat. 2 zgodna z CLP jest równoważna z kat. 2A zgodną z GHS ONZ |
Zagrożenie przy aspiracji | Kat. 2 | |
Stwarzająca zagrożenie dla środowiska wodnego | Kat. ostra 2 i 3 |
Narzędzie online „GHS converter” na stronie Berufsgenossenschaft Rohstoffe und chemische Industrie (BG RCI) – Uwaga! nie ma gwarancji poprawności klasyfikacji i oznakowania