KONTRAST
CZCIONKA 
Zharmonizowana klasyfikacja
Zgodnie z art. 55 pkt. 11) rozporządzenia CLP, wraz z wejściem w życie rozporządzenia, skreśla się załącznik I do dyrektywy 67/548/EWG, czyli wykaz substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. W Polsce załącznik I do dyrektywy 67/548/EWG wdrażany był do prawa krajowego za pomocą rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. Rolę załącznika I do dyrektywy 67/548/EWG przejął, od dnia 20 stycznia 2009 r., załącznik VI do rozporządzenia CLP. W części 3 załącznika VI do rozporządzenia CLP znajdują się dwie tabele, w których znajdują się substancje dla których uzgodniono na poziomie Wspólnoty zharmonizowaną klasyfikację i oznakowanie. W tabeli 3.2 klasyfikacja substancji jest zgodna z kryteriami zawartymi w dyrektywie 67/548/EWG, natomiast w tabeli 3.1 znajdują się te same substancje co w tabeli 3.2, z tym że klasyfikacja ich została przełożona z kryteriów zawartych w dyrektywie 67/548/EWG do wymagań rozporządzenia CLP. W tabelach tych można znaleźć następujące informacje o substancjach:
– nazwa substancji,
– numer indeksowy,
– numer WE,
– numer CAS,
– klasyfikacja: w tabeli 3.1 znajdują się kody przypisane danej klasie i kategorii zagrożenia (np. w przypadku klasy zagrożenia ciecze piroforyczne – Pyr. Liq. 1) oraz kody zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia – zwrotów H. W tabeli 3.2 klasyfikacja przedstawiana jest w postaci skróconej poprzez kategorię niebezpieczeństwa wraz z odpowiednim zwrotem lub zwrotami wskazującymi rodzaj zagrożenia (np. C; R35 – dla substancji zaklasyfikowanych jako żrące z przypisanym zwrotem R35 – Powoduje poważne oparzenia),
– oznakowanie: w tabeli 3.1 w kolumnach dotyczących oznakowania znajdują się następujące informacje: kody piktogramów (np. GHS 02 – „płomień” – czyli piktogram stosowany między innymi dla cieczy, ciał stałych i gazów łatwopalnych), kody haseł ostrzegawczych („Dgr” – dla hasła ostrzegawczego niebezpieczeństwo oraz „Wng” – dla hasła ostrzegawczego uwaga), kody zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia – odpowiadające klasyfikacji substancji, oraz kody dodatkowych zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia (dodatkowe zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia pojawią się na oznakowaniu substancji wtedy gdy substancja spełnia kryteria opisane w części 1 załącznika II). W tabeli 3.2 znajdują się natomiast symbole literowe przypisane rodzajowi zagrożenie (np. F – dla substancji wysoce łatwopalnych), numery zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia (zwroty R) oraz numery zwrotów określających warunki bezpiecznego stosowania (zwroty S),
– specyficzne stężenia graniczne,
– wartość współczynnika M (dotyczy jedynie tabeli 3.1),
– noty.
Na dzień wejścia w życie rozporządzenia załącznik VI do rozporządzenia CLP odpowiadał 29 ATP do dyrektywy 67/548/EWG. W dniu 5 września 2009 r. opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej rozporządzenie Komisji (WE) nr 790/2009 z dnia 10 sierpnia 2009 r. dostosowujące do postępu technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 (CLP). Rozporządzenie to zmieniło złącznik VI do rozporządzenia CLP (wprowadziło przyjęte zmiany w załączniku I do dyrektywy 67/548/EWG wprowadzone dyrektywą Komisji 2008/58/WE z dnia 21 sierpnia 2008 r. dostosowującą po raz trzydziesty do postępu technicznego dyrektywę Rady 67/548/EWG oraz dyrektywą Komisji 2009/2/WE z dnia 15 stycznia 2009 r. po raz trzydziesty pierwszy dostosowującą do postępu technicznego dyrektywę Rady 67/548/EWG).
W przyszłości załącznik VI do rozporządzenia CLP będzie podlegał kolejnym zmianom, które uwzględnią nowe informacje o zagrożeniach stwarzanych przez substancje. Do załącznika VI będą dodawane te substancje, które spełniają kryteria klasyfikacji ze względu na:
– działanie uczulające na drogi oddechowe, kategoria 1,
– działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategoria 1A, 1B lub 2,
– rakotwórczość, kategoria 1A, 1B lub 2,
– działanie szkodliwe na rozrodczość, kategoria 1A, 1B lub 2.
Także substancje, która są substancjami czynnymi w rozumieniu dyrektywy 91/414/EWG (dyrektywa dotycząca środków ochrony roślin) lub dyrektywy 98/8/WE (dyrektywa dotycząca produktów biobójczych), podlegają zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowaniu (ze względu na wszystkie rodzaje zagrożeń stwarzanych przez te substancje).
W indywidualnych przypadkach, jeżeli przedstawione zostanie uzasadnienie dowodzące, że istnieje potrzeba zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania na szczeblu wspólnotowym pomimo tego, że substancja nie spełnia w/w kryteriów klasyfikacji oraz nie jest substancją czynną w myśl dyrektywy 91/414/EWG czy dyrektywy 98/8/WE, substancje takie mogą zostać zamieszczone w części 3 załącznika VI.
Wniosek o zharmonizowaną klasyfikację i oznakowanie substancji na szczeblu Wspólnoty lub jej przegląd może przedłożyć do Europejskiej Agencji Chemikaliów właściwy organ państwa członkowskiego. Wniosek powinien zawierać dane identyfikujące substancję oraz propozycję zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania. Do wniosku należy także dołączyć uzasadnienie zaproponowanej klasyfikacji i oznakowania substancji. W przypadku gdy właściwy organ państwa członkowskiego zaproponuje zharmonizowaną klasyfikację i oznakowanie substancji dla skutków innych niż działanie rakotwórcze, mutagenne, szkodliwe na rozrodczość czy uczulające na drogi oddechowe, należy także uzasadnić potrzebę podjęcia takich działań na szczeblu Wspólnoty (nie dotyczy to substancji aktywnych w rozumieniu dyrektywy 91/414/EWG czy dyrektywy 98/8/WE). Wniosek o zharmonizowaną klasyfikację i oznakowanie substancji mogą także przedłożyć, do Europejskiej Agencji Chemikaliów, producenci, importerzy lub dalsi użytkownicy substancji. Jednak w takim przypadku wniosek może dotyczyć jedynie tych rodzajów zagrożeń, które nie są wymienione w załączniku VI w odniesieniu do danej substancji. Jeżeli producenci, importerzy czy dalsi użytkownicy posiadają nowe informacje, które wskazują na to, że klasyfikacja substancji zawarta w załączniku VI jest nieprawidłowa, to powinni złożyć wniosek o zmianę zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania substancji do organu właściwego w jednym z państw członkowskich, w którym substancja ta jest wprowadzana do obrotu.
Jednym z obowiązków producentów, importerów wynikającym z rozporządzenia CLP jest zgłoszenie (notyfikacja) do Europejskiej Agencji Chemikaliów klasyfikacji i oznakowania substancji. Obowiązek ten dotyczy tych producentów, importerów którzy wprowadzają do obrotu:
– substancje, które zgodnie z rozporządzeniem nr 1907/2006 (REACH) podlegają rejestracji,
– substancje, które podlegają przepisom rozporządzenia CLP i które spełniają kryteria klasyfikacji jako stwarzające zagrożenia (wprowadzane do obrotu w postaci własnej lub jako składniki mieszanin w ilości powyżej stężeń granicznych co powoduje zaklasyfikowaniem mieszaniny jako stwarzającej zagrożenie).
W przypadku substancji wprowadzonych do obrotu w dniu 1 grudnia 2010 r. lub po tym terminie zgłoszenia klasyfikacji i oznakowania substancji należy dokonać w terminie jednego miesiąca od ich wprowadzenia do obrotu.
W przypadku substancji wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 grudnia 2010 r. zgłoszenia klasyfikacji i oznakowania substancji można dokonać przed tą datą.
Trzeba pamiętać o tym, że obowiązek zgłoszenia do Europejskiej Agencji Chemikaliów klasyfikacji i oznakowania substancji nie zależy od ilości produkowanej czy importowanej substancji.
Producenci lub importerzy (lub grupy producentów lub importerów), którzy mają obowiązek dokonania notyfikacji klasyfikacji i oznakowania substancji przesyłają do Europejskiej Agencji Chemikaliów następujące informacje:
a) dane identyfikujące podmiot dokonujący notyfikacji określone w sekcji 1 załącznika VI do rozporządzenia nr 1907/2006 (REACH),
b) dane identyfikujące substancje określone w sekcjach 2.1-2.3.4 załącznika VI do rozporządzenia nr 1907/2006 (REACH):
§ nazwa lub inne dane identyfikujące substancję:
– nazwa lub nazwy zgodne z nomenklaturą IUPAC lub inna międzynarodowa nazwa lub nazwy chemiczne,
– inne nazwy (zwyczajowa, handlowa, skrót),
– numer substancji w wykazie EINECS lub ELINCS (jeżeli jest dostępny),
– nazwa wg CAS i numer CAS (jeżeli są dostępne),
– inne kody identyfikujące (jeżeli są dostępne),
– wzór cząsteczkowy i strukturalny (w tym zapis SMILES, jeżeli jest dostępny),
§ informacje o czynności optycznej substancji oraz typowych proporcjach izomerów (przestrzennych), (jeżeli jest to możliwe i właściwe):
– masa cząsteczkowa lub zakres masy cząsteczkowej,
§ skład substancji:
– stopień czystości (%),
– charakter zanieczyszczeń, włączając izomery i produkty uboczne,
– procentowy udział (istotnych) głównych zanieczyszczeń,
– charakter dodatków (np. czynników stabilizujących lub inhibitorów) i ich kolejność pod względem ilości (…ppm, …%),
c) klasyfikację substancji,
d) uzasadnienie klasyfikacji,
e) wartości specyficznych stężeń granicznych lub współczynnika M (jeżeli są dostępne),
f) elementy oznakowania: piktogramy, hasło ostrzegawcze, zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz dodatkowe elementy oznakowania substancji wymagane na podstawie art. 25 rozporządzenia CLP.
Na podstawie otrzymanych informacji Europejska Agencja Chemikaliów utworzy wykaz klasyfikacji i oznakowania, który będzie udostępniony na stronach ECHA. W wykazie tym będą znajdowały się między innymi następujące informacje o substancjach:
– nazwa wg nomenklatury IUPAC,
– nazwa substancji zgodna z wykazem EINECS, jeżeli taka istnieje,
– klasyfikacja i oznakowanie substancji,
a także informacje znajdujące się w posiadaniu Europejskiej Agencji Chemikaliów dotyczące:
– danych fizykochemicznych substancji oraz jej rozmieszczenia i losów w środowisku,
– wytyczne dotyczące bezpiecznego stosowania substancji,
– wyniki każdego badania toksyczności i ekotoksyczności,
– każdy określony zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia REACH poziom niepowodujący zmian (DNEL) lub przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku (PNEC).
Oprócz informacji, o których mowa powyżej, w stosownych przypadkach Europejska Agencja Chemikaliów włącza do każdej pozycji znajdującej się w wykazie następujące informacje:
– czy w odniesieniu do tej pozycji istnieje zharmonizowana klasyfikacja i oznakowanie na poziomie Wspólnoty w związku z umieszczeniem substancji w części 3 załącznika V do rozporządzenia CLP,
– czy jest to pozycja wspólna rejestrujących tę samą substancję,
– czy jest to pozycja uzgodniona przez dwóch lub większą liczbę zgłaszających lub rejestrujących,
– czy pozycja ta różni się od innej pozycji dla tej samej substancji w wykazie.
